Thai Chinese (Traditional) English French Italian Portuguese Russian
พระพุทธศักดิ์สิทธิ์ วัดโพรงจระเข้
อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
สืบทอดพระพุทธศาสนา
นำทางสู่การพ้นทุกข์

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ พระวินัยปิฎก เล่มที่ ๔

มหาวรรค ภาค ๑

มหาวรรค ภาค ๑

 ฉบับหลวง

มหาขันธกะ

   โพธิกถา เป็นต้น

      โพธิกถา ปฏิจจสมุปบาทมนสิการ

      อชปาลนิโครธกถา

      มุจจลินทกถา

      ราชายตนกถา

      อนัจฉริยคาถา

      พรหมยาจนกถา ท้าวสหัมบดีพรหมทราบพระปริวิตกแห่งจิตของพระผู้มีพระภาค . .

         พรหมยาจนกถา

         ท้าวสหัมบดีพรหมทราบพระปริวิตกแห่งจิตของพระผู้มีพระภาค

         ทรงพิจารณาสัตวโลกเปรียบด้วยดอกบัว ๔ เหล่า

      พุทธปริวิตกกถา

   เรื่องอุปกาชีวก

   รื่องพระปัญจวัคคีย์

      เรื่องพระปัญจวัคคีย์

      ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ปฐมเทศนา

      พระปัญจวัคคีย์ทูลขอบรรพชา

      ทรงแสดงอนัตตลักขณสูตร

      ตรัสถามความเห็นพระปัญจวัคคีย์

      ตรัสให้พิจารณาโดยยถาภูตญาณทัสสนะ

   เรื่องยสกุลบุตร

      เรื่องยสกุลบุตร

      บิดาของยสกุลบุตรตามหา

      ยสกุลบุตรสำเร็จพระอรหัตต์

      มารดาและภรรยาเก่าของพระยสได้ธรรมจักษุ

      สหายคฤหัสถ์ ๔ คนของพระยสออกบรรพชา

      สหายคฤหัสถ์ ๕๐ คน ของพระยสออกบรรพชา

      เรื่องพ้นจากบ่วง

      เรื่องมาร

   ทรงอนุญาตบรรพชาและอุปสมบทด้วยไตรสรณคมน์

   ทรงประทานโอวาทแก่ภิกษุสงฆ์

   เรื่องสหายภัททวัคคีย์

   เรื่องชฎิล ๓ พี่น้อง

      เรื่องชฎิล ๓ พี่น้อง

      ปาฏิหาริย์ที่ ๑, ๒, ๓, ๔, ๕

      ผ้าบังสุกุล

      ปาฏิหาริย์เก็บผลหว้าเป็นต้น

      ปาฏิหาริย์ผ่าฟืน

      ปาฏิหาริย์ก่อไฟ

      ปาฏิหาริย์ดับไฟ

      ปาฏิหาริย์กองไฟ

      ปาฏิหาริย์น้ำท่วม

      ทูลขอบรรพชาและอุปสมบท

      อาทิตตปริยายสูตร

   ทรงเทศนาโปรดพระเจ้าพิมพิสาร

      ทรงเทศนาโปรดพระเจ้าพิมพิสาร

      ความปรารถนา ๕ อย่าง

      คาถาสดุดีพระผู้มีพระภาค

      ทรงรับพระเวฬุวันเป็นสังฆิกาวาส

   พระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะบรรพชา

      พระอัสสชิเถระแสดงธรรม

      สารีบุตรปริพาชกได้ดวงตาเห็นธรรม

      สารีบุตรปริพาชกเปลื้องคำปฏิญญา

      โมคคัลลานปริพาชกได้ดวงตาเห็นธรรม

      ทรงพยากรณ์พระอัครสาวก

      เข้าเฝ้าทูลขอบรรพชาอุปสมบท

   อุปัชฌายวัตรภาณวาร ต้นเหตุอุปัชฌายวัตรเป็นต้น

      ต้นเหตุอุปัชฌายวัตร

      ทรงอนุญาตอุปัชฌายะ

      วิธีถืออุปัชฌายะ

      อุปัชฌายวัตร

      สัทธิวิหาริกวัตร

      การประณามและการให้ขมา

      วิธีประณาม

      องค์แห่งการประณาม

   มูลเหตุอุปสมบทด้วยญัตติจตุตถกรรม

      เรื่องพราหมณ์คนหนึ่ง

      อุปสมบทด้วยญัตติจตุตถกรรม

      วิธีให้อุปสมบท

      กรรมวาจาให้อุปสมบท

      วิธีขออุปสมบท

      พราหมณ์ขออุปสมบท

      นิสสัย ๔

      การบอกนิสสัย

      อุปสมบทด้วยคณะ

      พระอุปเสนวังคันตบุตรอุปสมบทสัทธิวิหาริก

      พุทธประเพณี

      พระอุปัชฌายะมีการศึกษาน้อยกว่าสัทธิวิหาริก

      ทรงอนุญาตอาจารย์

      วิธีถือนิสสัย

      อาจริยวัตร

      อันเตวาสิกวัตร

   ว่าด้วยการประณาม

      ว่าด้วยการประณาม

      วิธีประณาม

      องค์แห่งการประณาม

   การให้นิสสัย

   นิสสัยระงับจากอุปัชฌาย์และอาจารย์

   องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ให้อุปสมบท ๑๖ หมวด

   องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ให้อุปสมบท ๑๖ หมวด

   ติตถิยปริวาส

      วิธีให้ติตถิยปริวาส

      คำขอติตถิยปริวาส

      กรรมวาจาให้ติตถิยปริวาส

      ข้อปฏิบัติที่มิให้สงฆ์ยินดี

      ข้อปฏิบัติที่ให้สงฆ์ยินดี

   อันตรายิกธรรม

      โรค ๕ ชนิด

      ทรงห้ามบวชคนเป็นโรคติดต่อ

      เรื่องราชภัฏบวช

      ทรงห้ามบวชราชภัฏ

      ห้ามบวชโจรที่ขึ้นชื่อโด่งดัง

   อภยูวรภาณวาร

      ห้ามบวชโจรหนีเรือนจำ

      ห้ามบวชโจรผู้ถูกออกหมายสั่งจับ

      ห้ามบวชบุรุษผู้ถูกเฆี่ยนด้วยหวาย

      ห้ามบวชบุรุษผู้ถูกสักหมายโทษ

      ห้ามบวชคนมีหนี้

      ห้ามบวชทาส

      ทรงอนุญาตการปลงผม

      พวกเด็กชายสัตตรสวัคคีย์บวช

      เรื่องตายเพราะอหิวาตกโรค

         กำหนดอายุผู้บวชเป็นสามเณร

         เด็กชายตระกูลอุปัฏฐากบรรพชา

         เรื่องสามเณรของท่านพระอุปนันท์

      เรื่องถือนิสสัย

         เรื่องถือนิสสัย

         องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย

         องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย

         องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย

         องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย

   ทายัชชภาณวาร

      พระราหุลกุมารทรงผนวชเป็นสามเณร

      วิธีให้บรรพชา

      พระเจ้าสุทโธทนศากยะทูลขอพระพร

      เรื่องทรงอนุญาตให้ภิกษุผู้ฉลาดมีสามเณรมากรูปได้

      สิกขาบทของสามเณร

      เรื่องลงทัณฑกรรมแก่สามเณร

      เรื่องกักกันสามเณรต้องขออนุญาตก่อน

      เรื่องทรงห้ามเกลี้ยกล่อมสามเณร

      องค์แห่งนาสนะ ๑๐ ของสามเณร

      เรื่องห้ามบัณเฑาะก์มิให้อุปสมบท

      เรื่องห้ามคนลักเพศและคนเข้ารีดมิให้อุปสมบท

      เรื่องนาคแปลงกายเป็นมนุษย์มาขอบวช

      เรื่องห้ามคนฆ่ามารดามิให้อุปสมบท

      เรื่องห้ามคนฆ่าบิดามิให้อุปสมบท

      เรื่องห้ามคนฆ่าพระอรหันต์มิให้อุปสมบท

      เรื่องห้ามอุปสมบทคนประทุษร้ายภิกษุณีเป็นต้น

      เรื่องห้ามอุปสมบทอุภโตพยัญชนก

      บุคคลไม่ควรให้อุปสมบท ๒๐ จำพวก

      บุคคลไม่ควรให้บรรพชา ๓๒ จำพวก

      ทรงห้ามให้นิสสัยแก่อลัชชี

      ภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย

      อุปสมบทกรรม

         สวดอุปสัมปทาเปกขะระบุโคตร

         อุปสมบทคู่

         อุปสมบทคราวละ ๓ คน

         นับอายุ ๒๐ ปีทั้งอยู่ในครรภ์

         สวดถามอันตรายิกธรรม ๑๓ ข้อ

         อันตรายิกธรรม

         สอนซ้อมก่อนถามอันตรายิกธรรม

         คำบอกบาตรจีวร

         วิธีสมมติภิกษุเป็นผู้สอนซ้อม

         คำสอนซ้อมอันตรายิกธรรม

         คำเรียกอุปสัมปทาเปกขะเข้ามา

         คำขออุปสมบท

         คำสมมติตนเพื่อถามอันตรายิกธรรม

         คำถามอันตรายิกธรรม

         กรรมวาจาอุปสมบท

         พระพุทธานุญาตให้บอกนิสสัย ๔

         อกรณียกิจ ๔

         พระพุทธานุญาตให้บอกอกรณียกิจ ๔

         เรื่องภิกษุผู้ถูกสงฆ์ยกเสียเป็นต้น

         วิธีปฏิบัติในภิกษุผู้ถูกยกเสีย

   อุททานคาถา

อุโปสถขันธกะ

   เรื่องปริพาชกอัญญเดียรถีย์ เป็นต้น

      เรื่องปริพาชกอัญญเดียรถีย์

      พระพุทธานุญาตวันประชุม

      พระพุทธานุญาตให้กล่าวธรรม

      พระพุทธานุญาตปาติโมกขุเทศ

      นิทานุเทศวิภังค์

      สวดปาติโมกข์ในวันอุโบสถ

      เรื่องพระฉัพพัคคีย์สวดปาติโมกข์

      เรื่องพระมหากัปปินเถระดำริจะไม่ทำอุโบสถ

   สมมติสีมาและนิมิตแห่งสีมา เป็นต้น

      สมมติสีมาและนิมิตแห่งสีมา

      วิธีสมมติสีมา

      กรรมวาจาสมมติสีมา

      เรื่องสมมติสีมาใหญ่เกินขนาด

      เรื่องสมมติสีมาคร่อมแม่น้ำ

   เรื่องสมมติโรงอุโบสถ เป็นต้น

      เรื่องสมมติโรงอุโบสถ

      วิธีสมมติโรงอุโบสถ

      กรรมวาจาสมมติโรงอุโบสถ

      เรื่องสมมติโรงอุโบสถ ๒ แห่งในอาวาสเดียวกัน

      วิธีถอนโรงอุโบสถ

      กรรมวาจาถอนโรงอุโบสถ

      สมมติโรงอุโบสถเล็กเกินขนาด

      วิธีสมมติพื้นที่ด้านหน้าโรงอุโบสถ

      กรรมวาจาสมมติพื้นที่ด้านหน้าโรงอุโบสถ

      พระเถระลงประชุมก่อน

   วิธีสมมติติจีวราวิปปวาสและวิธีถอนสมานสังวาสสีมา

      พระมหากัสสปเถระเดินทางไปทำอุโบสถ

      วิธีสมมติติจีวราวิปปวาส

      กรรมวาจาสมมติติจีวราวิปปวาส

      วิธีถอนติจีวราวิปปวาส

      กรรมวาจาถอนติจีวราวิปปวาส

      วิธีถอนสมานสังวาสสีมา

      กรรมวาจาถอนสมานสังวาสสีมา

      อพัทธสีมา

      สีมาสังกระ

      สีมาทับสีมา

   วันอุโบสถ ๒ เป็นต้น

      วันอุโบสถ ๒

      การทำอุโบสถ ๔ อย่าง

      ปาติโมกขุเทศ ๕

      ทรงห้ามสวดปาติโมกข์ย่อ

      ทรงอนุญาตให้สวดปาติโมกข์ย่อเมื่อมีอันตราย

      อันตราย ๑๐ ประการ

   จะแสดงธรรมท่ามกลางสงฆ์ต้องได้รับอาราธนาก่อน เป็นต้น

      จะแสดงธรรมท่ามกลางสงฆ์ต้องได้รับอาราธนาก่อน

      ถามพระวินัยท่ามกลางสงฆ์ต้องได้รับสมมติก่อน

      วิธีสมมติเป็นผู้ถาม

      กรรมวาจาสมมติตน

      กรรมวาจาสมมติผู้อื่น

      ถามพระวินัยต้องตรวจดูบริษัทก่อน

      วิธีสมมติเป็นผู้วิสัชนา

      กรรมวาจาสมมติตน

      กรรมวาจาสมมติผู้อื่น

      วิสัชนาพระวินัยต้องตรวจดูบริษัทก่อน

      โจทก์ต้องขอโอกาสต่อจำเลย

      ก่อนโจทต้องพิจารณาดูบุคคล

      ก่อนขอโอกาสต้องพิจารณาดูบุคคล

      เรื่องห้ามทำกรรมไม่เป็นธรรม

      แกล้งสวดปาติโมกข์ไม่ให้ได้ยิน

      ห้ามสวดปาติโมกข์ในบริษัทที่มีคฤหัสถ์

      ต้องได้รับอาราธนาจึงสวดปาติโมกข์ได้

   หน้าที่สวดปาติโมกข์ เป็นต้น

      หน้าที่สวดปาติโมกข์

      ทรงให้ส่งภิกษุไปศึกษาปาติโมกข์

      พระพุทธานุญาตให้เรียนปักขคณนา

      พระพุทธานุญาตให้บอกวันอุโบสถ

      บุพพกรณ์และบุพพกิจในโรงอุโบสถ

      จะไปไหนต้องอาปุจฉาก่อน

      พึงสงเคราะห์พระพหูสูต

      ทรงอนุญาตให้จำพรรษาในอาวาสที่มีผู้สวดปาติโมกข์ได้

     พระพุทธานุญาตให้มอบปาริสุทธิ

      วิธีมอบปาริสุทธิ

      พระพุทธานุญาตให้มอบฉันทะ

      วิธีมอบฉันทะ

      พวกญาติเป็นต้นจับภิกษุ

      ภิกษุวิกลจริต

      วิธีให้อุมมัตตกสมมติ

      กรรมวาจาให้อุมมัตตกสมมติ

   วิธีทำอุโบสถ ๓ อย่าง

      วิธีทำอุโบสถ ๓ อย่าง

      ๑. สวดปาติโมกข์

      ๒. ทำปาริสุทธิอุโบสถ

         วิธีทำปาริสุทธิอุโบสถสำหรับภิกษุ ๓ รูป

         คำบอกความบริสุทธิ์

         วิธีทำปาริสุทธิอุโบสถสำหรับภิกษุ ๒ รูป

      ๓. อธิษฐานอุโบสถ

   แสดงอาบัติก่อนทำอุโบสถ เป็นต้น

      แสดงอาบัติก่อนทำอุโบสถ

      สงสัยในอาบัติ

      แสดงสภาคาบัติไม่ตก

      ระลึกอาบัติได้เมื่อกำลังสวดปาติโมกข์

      สงฆ์ต้องสภาคาบัติ

      ญัตติกรรมวาจา

   ทำอุโบสถไม่ต้องอาบัติ ๑๕ ข้อ เป็นต้น

      ทำอุโบสถไม่ต้องอาบัติ ๑๕ ข้อ

      ทำอุโบสถเป็นหมู่สำคัญว่าพร้อมกัน ๑๕ ข้อ

      มีความสงสัยทำอุโบสถ ๑๕ ข้อ

      ฝืนใจทำอุโบสถ ๑๕ ข้อ

      มุ่งความแตกร้าวทำอุโบสถ ๑๕ ข้อ

      เปยยาลมุข ๗๐๐ ติกะ

   วันอุโบสถต่างกัน เป็นต้น

      วันอุโบสถต่างกัน

      มุ่งความแตกร้าว

      ภิกษุนานาสังวาสและสมานสังวาส

      ไม่ควรไปไหนในวันอุโบสถ

      วัชชนียบุคคล ในอุโบสถ

   หัวข้อประจำขันธกะ

วัสสูปนายิกขันธกะ

   เรื่องภิกษุหลายรูป เป็นต้น

      เรื่องภิกษุหลายรูป

      การจำพรรษา ๒ อย่าง

      พระฉัพพัคคีย์เที่ยวจาริกทุกเวลา

      พระฉัพพัคคีย์ไม่จำพรรษา

      เลื่อนกาลฝน

   เรื่องทรงอนุญาตสัตตาหกรณียะ

      ทายกสร้างวิหารเป็นต้นถวาย

      ทรงอนุญาตสัตตาหกรณียะเพราะสหธรรมิก ๕

         สัตตาหกรณียะเนื่องด้วยภิกษุ

         สัตตาหกรณียะเนื่องด้วยภิกษุณี

         สัตตาหกรณียะเนื่องด้วยสิกขมานา

         สัตตาหกรณียะเนื่องด้วยสามเณร

         สัตตาหกรณียะเนื่องด้วยสามเณรี

   อันตรายของภิกษุผู้จำพรรษา

   จำพรรษาในสถานที่ต่างๆ เป็นต้น

      จำพรรษาในสถานที่ต่างๆ

      จำพรรษาในสถานที่ไม่สมควร

      ตั้งกติกาไม่เป็นธรรมในระหว่างพรรษา

      จำพรรษาในอาวาส ๒ แห่ง

   ปฏิญาณจำพรรษาต้น

   ปฏิญาณจำพรรษาหลัง

   หัวข้อประจำขันธกะ

ปวารณาขันธกะ

   เรื่องภิกษุหลายรูป เป็นต้น

      เรื่องภิกษุหลายรูป

      ธรรมเนียมเข้าเฝ้าพระพุทธองค์

      ทรงห้ามมูควัตร ติตถิยสมาทาน

      พระพุทธานุญาตปวารณา

      วิธีปวารณา เป็นต้น

         วิธีปวารณา

         สัพพสังคาหิกาญัตติ

         เตวาจิกาปวารณา

         พระพุทธานุญาตให้นั่งกระโหย่งปวารณา

         วันปวารณามี ๒

         อาการที่ทำปวารณามี ๔

   พระพุทธานุญาตให้มอบปวารณา เป็นต้น

      พระพุทธานุญาตให้มอบปวารณา

      วิธีมอบปวารณา

      หมู่ญาติเป็นต้นจับภิกษุ

      ปวารณาเป็นการสงฆ์

      ปวารณาเป็นการคณะ

      วิธีทำคณะปวารณา

      ญัตติกรรมวาจา

      คำปวารณา

      คณะปวารณา (พระ ๓ รูป)

      คณะปวารณา (พระ ๒ รูป)

      อธิษฐานปวารณา

      แสดงอาบัติก่อนปวารณา

      กำลังปวารณาระลึกอาบัติได้

      สงฆ์ต้องสภาคาบัติ

   ปวารณาไม่ต้องอาบัติ ๑๕ ข้อ เป็นต้น

      ปวารณาไม่ต้องอาบัติ ๑๕ ข้อ

      ปวารณาเป็นหมู่สำคัญว่าพร้อมกัน ๑๕ ข้อ

      มีความสงสัยปวารณา ๑๕ ข้อ

      ฝืนใจทำปวารณา ๑๕ ข้อ

      มุ่งความแตกร้าวปวารณา ๑๕ ข้อ

      เปยยาลมุข ๗๐๐ ติกะ

   ภิกษุเจ้าถิ่นกับภิกษุอาคันตุกะนับวันปวารณาต่างกัน เป็นต้น

      ภิกษุเจ้าถิ่นกับภิกษุอาคันตุกะนับวันปวารณาต่างกัน

      ปวารณาของภิกษุที่สงสัยเป็นต้น

      ภิกษุสมานสังวาสเป็นต้นปวารณา

   ไม่ควรไปไหนในวันปวารณา เป็นต้น

      ไม่ควรไปไหนในวันปวารณา

      สถานที่ควรไปในวันปวารณา

      บุคคลที่ควรเว้นในปวารณา

   พระพุทธานุญาตเตวาจิกาปวารณา เป็นต้น

      พระพุทธานุญาตเตวาจิกาปวารณา

      สัญจรภัยในปวารณา

      อันตราย ๑๐ ประการ

   ภิกษุมีอาบัติห้ามปวารณา เป็นต้น

      ภิกษุมีอาบัติห้ามปวารณา

      ลักษณะปวารณาที่ไม่เป็นอันงด

      ลักษณะปวารณาเป็นอันงด

      ภิกษุผู้งดปวารณา

      ฟังคำปฏิญาณของโจทก์และจำเลย

      มีความเห็นไม่ตรงกันในอาบัติที่ต้อง

      วัตถุและบุคคลปรากฏ

      ภิกษุก่อความบาดหมางเป็นต้น

   พวกที่พร้อมเพรียงกันเป็นต้นเลื่อนปวารณา เป็นต้น

      พวกที่พร้อมเพรียงกันเป็นต้นเลื่อนปวารณา

      พระพุทธานุญาตให้เลื่อนปวารณา

      วิธีเลื่อนปวารณา

      กรรมวาจาเลื่อนปวารณา

      ไม่เป็นใหญ่ในปวารณา

   หัวข้อประจำขันธกะ

         

เชิญร่วมบุญ